کد مطلب:20290 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:6

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

براي سعادت مند شدن چه نكاتي قابل توجه است ؟

سعادت به حسب ريشهء لغوي , متضمن مفهوم عون و كمك است . عرب از آن جهت به كسي رااطلاق كرده است كه علل و اسباب به كمك و معاونت او آمده باشد, اما به حسب عرف , معني سرور و خوشي وآسايش را مي دهد.(1) در واقع سعادت به معناي لذت بردن و خوش بودن و نيل به آرزوها نيست , چون سعادت , همه جانبه است . استاد مطهري مي گويد: طرح و تنظيم برنامهء سعادت , فرع بر اين است كه انسان با تمام استعدادهاي مكتومي كه دارد, شناخته شود, زيرا سعادت از شكفته شدن استعدادها و بروز و ظهور و فعليت يافتن قوه ها پيدامي شود. سعادت حقيقي وقتي حاصل مي شود كه تمام استعدادهاي انساني , بالاخص استعدادهاي عاليِ وجود وي ,از قوّه به فعليت برسد.

انسان با همهء استعدادهايش بايد شناخته شود, تا طرح و تنظيم چنين برنامه اي ممكن و ميسر گردد. از طرف ديگر با توجه به اين كه با همهء پيشرفت هاي عظيمي كه نصيب بشر در علم و صنعت شده و با همهء كشفيات شگفت آوري كه در دنياي جمادات و نباتات و جانداران صورت گرفته , انسان هنوز موجودي ناشناخته است ; پس بايدقبول كرد هنوز علم بشر نتوانسته است مدعي شود مي تواند طرح سعادت بشر را تنظيم كند.(2) بر اين اساس براي شناخت عوامل سعادت و خوش بختي بايد به سراغ قرآن و عترت برويم . اسلام بشر را از جنبهء جسم و جان و ازجهت معنوي و مادي مورد توجه قرار داده است و سعادت انسان را در برخورداري از كمالات روحي و استفاده ءصحيح از تمايلات مادي مي داند; از اين رو عواملي مادي و معنوي را در تحصيل سعادت مؤثر مي داند, كه عبارتنداز:

1 ايمان به خدا; قرآن مجيد در سورهء عصر, افرادي را از خسران مستثني كرده است و آن افراد مؤمن ونيكوكارند. آن ها به فلاح و رستگار نائل مي شوند.

2 تقوا و خودسازي ; قرآن مجيد پس از يازده سوگند به صراحت مي فرمايد: .(3)

استاد مطهري مي گويد: پيغمبران الهي آمده اند كه به ما راه زندگي و درِ ورودي زندگي و خوش بختي را نشان دهند. آمده اند به بشر بفهمانند بدي , بدكاري , هوس بازي , دروغ , خيانت , منفعت پرستي , كينه توزي و خود پرستي ,راه ورودي زندگي و طريق رسيدن به سعادت و آرامش و رضايت خاطر نيست . درِ ورودي زندگي و خوش بختي ,نيكي و نيكوكاري , راستي و درستي و استحكام اخلاقي و خيرخواهي و مهرباني است . تنها ايمان و اعتقاد به معنويات و سپس نيكوكاري بر اساس آن اعتقادات مقدس است كه قلب را آرام و رضايت خاطر را تأمين مي كند وسعادت را ميسر مي سازد.(4)

3 ياد خدا; قرآن مجيد مهم ترين عامل و وسيله براي خوشي و آرامش روح را ياد خدا مي داند و مي فرمايد: ,(5) و روي گرداندن از ياد خدا را عامل سيه روزي مي داند و مي فرمايد:

گرداند, زندگي اش تنگ مي شود>.(5)



4 عمل صالح ; قرآن كريم اموري همانند جهاد در راه خدا, امر به معروف , نهي از منكر, شكر نعمت هاي الهي وتوبه را مايهء حيات و سعادت انسان مي شناسد.

5 هم نشيني با بزرگان ; پيامبراكرم 6مي فرمايد: .(6)



6 همسر, فرزند و منزل شايسته ; در روايتي رسول خدا6مي فرمايد: .(7)

7 پند پذيري ; امام علي 7مي فرمايد: .(8)

8 عاقبت به خيري ; امام صادق 7از امام علي 7نقل مي كند: .(9)

در مورد مفهوم گستردهء سعادت , از مطالعهء كتاب كودك از نطر وراثت و تربيت , ج اول بهره مند شويد.

(پـاورقي 1.استاد مطهري , مقالات فلسفي , ج 2 ص 60

(پـاورقي 2.استاد مطهري , مقالات فلسفي , ج 2 ص 96

(پـاورقي 3.شمس (91 آيهء 9

(پـاورقي 4.حكمت ها و اندرزها, ص 40ـ 41 با تلخيص .

(پـاورقي 5.طه (20 آيهء 124

(پـاورقي 6.بحارالانوار, ج 74 ص 185

(پـاورقي 7.بحارالانوار, ج 104 ص 98

(پـاورقي 8.نهج البلاغهء فيض الاسلام , خطبه 85

(پـاورقي 9.تفسير نمونه , ج 9 ص 250